Son zamanlarda daha çok yetişkinler, yetişkinlerin ilişki/sağlık sorunları/ iş başarısı ve covid-19 ile ilgili yazdığımı fark ettim. Çok az da pandemi günlerinde çocuklarımızım gelişiminde sanatın ve bilimin önemini vurguladığımı kavrayınca bu haftaki blog yazısı çocuklarla ilgili olsun dedim.
‘Düşünen Çocuk Serisi’ Masal Dizisinde hikayelerle çocuklara ve ebeveynlerine anlatmaya/ öğretmeye, öğretmenlerle paylaşmaya çabaladıklarımı basit kurallar haline getirirsem, neleri yazarım diye düşündüm ve başladım yazamaya.
Buyurunuz efendim ‘mutlu, kendine güvenli ve dayanıklı çocuk’ yetiştirmenin temel adımlarına:
1- Yapmayın
-Daima toplu halde (ailece/ diğer kardeşi de katarak) zaman geçirmek, yalnız geçirilen zamanlarda yetişkin olarak kendi istediğini yapmak/ baş başa zaman geçirmemek.
Yapın
- Çocukla baş başa kalmak ve onun istediği faaliyetleri yapmak.
2-Yapmayın
-Sadece sorun çıktığı zaman çocuğa özel ilgi göstermek, konuşmak, daha kötüsü azarlamak ve/veya cezalandırmak.
Yapın
- Çocuğun konuşmasını, duygularını, hayallerini, ihtiyaçlarını anlatmasını sağlamak.
3-Yapmayın
-Göz ucuyla bakmak. ‘Hımm güzel olmuş’ gibi kuru bir ilgi ya da ‘Olmamış bak burasını düzelt’ gibi derinlikten uzak paylaşımlar ve eksik/negatif ilgi ve dikkat.
Yapın
- Çocuğun ilgilendikleriyle ilgilenmek, paylaşmak, ötesine geçmesi için ‘pozitif’ yönde merakını ve becerilerini kışkırtmak/ geliştirmek.
4-Yapmayın
- Geldiğinde dinlemek, çözmek. Sizinle hiçbir şey paylaşmamasını, sadece kendi kendine oynamasını ‘memnuniyetle karşılamak’.
Yapın
- Çocuğun konuşmasını, gelmesini beklemeden iletişimi başlatıp, ona ve gününe/ duygularına/ hayallerine/ meraklarına ilgi göstermek.
5-Yapmayın
-‘Kendin yap’ ya da ‘Gel ben yapayım’lardan birine yönelmek.
Yapın
- Beceremediklerini becermesi için ip uçları vermek, desteklemek, başardıkları için onore etmek.
6-Yapmayın
- Kendine güvenle bencilliği karıştıran ya da eleştiriye açıklıkla pasifliği bir sayan tutum içerisinde olmak ve böyle bir model oluşturmak.
Yapın
- Kendine güvenli, dinleyen, eleştiriye açık ama haklarını da savunan bir yetişkin olarak model olmak.
7-Yapmayın
- Başkalarının önünde ve/veya kişiliğini incitici, sert, küçümseyen eleştiriler yapıp, ‘Şaka yaptım’ vb. demek.
Yapın
- Kişiliği incitmeyen şakalar yapıp kabul etmeyi ve hatta ‘Eeee yaşlanıyoruz artık gözlerim az görüyor’ gibi kişiliği incitmeyen/ aşağılamayan/ gerçeklik payı olan kendinize yönelik şakalarla kendisiyle dalga geçmeyi öğretmek, zekanın göstergelerinden olan mizah yanını güçlendirmek.
8-Yapmayın
-‘Zaten canım burnumda bir patlayacağım şimdi. Göreceksiniz hepiniz’ ya da ‘Yoooo canım sıkkın değil. Nerden çıktı bu?’ deyip dolap kapaklarını çarpmak gibi birbirinden beter farkındalıksız ve empatiden/ çözümden yoksun cümleler kurmak/ davranmak.
Yapın
-‘Bu gün biraz yorgun ve kızgınım yalnız kalmak istiyorum’ gibi cümlelerle duygularının farkındalığına ilişkin model oluşturmak ve empati kurmasına destek vermek.
9-Yapmayın
-‘Aman okuyacağım da ne olacak. Bilgi her an değişiyor, yenileniyor’ ya da ‘Öğrenecek bir şeyim kalmadı. Artık sıra eğlenmede dizi/ film seyretmede/ bilgisayarda oyun oynamakta’ gibi cümlelerle öğrenmeye/merak etmeye/ keşfetmeye yönelik negatif model oluşturmak.
Yapın
‘Bugün şunu öğrendim’ ya da ‘Şunu çok merak ediyorum. Bir fikrin var mı?’ gibi cümlelerle öğrenmeye teşvik etmek ve kişisel gelişimin sınırsızlığını vurgulamak. Aynı zamanda ‘Sen bugün ne öğrendin? Bugün neyi merak ediyorsun/ öğrenmek istiyorsun?’ sorularıyla öğrenmenin ve gelişmenin süreğenliğini vurgularken model de oluşturmak.
10-Yapmayın
- Sevgiyi koşullandırmak; ‘Cici çocuk olursa sevmek’
Yapın
- Her ne olursa olsun şimdi ve daima onu çok seveceğinizi söylemek ve göstermek.
Bu kadar mı? Bunları yaparsanız çocuklarınız mutlu, kendine güvenli ve dayanıklı olur mu? Olmaya başlar efendim.
Kendine güvenli, mutlu, dayanıklı çocuklar yetiştirmenin temel esaslarına devam edeceğiz…